büyük selçuklu atabeylikleri ne demek?

Büyük Selçuklu Atabeylikleri, 1077-1194 yılları arasında Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun Abbasiler tarafından yönetildiği dönemde, imparatorluğun idari işlerinden sorumlu olan atabeylerin yönettiği altı ayrı bölgesel idari birimdir. Atabeylikleri şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Irak Atabeyliği: Bağdat'ta başkent olmak üzere Irak coğrafyasını kapsamaktaydı.

2. Fars Atabeyliği: İsfahan merkezli olmak üzere güneybatı İran coğrafyasını kapsamaktaydı.

3. Horasan Atabeyliği: Horasan bölgesinde bulunan Neşabur şehrinde merkezi bulunuyordu.

4. Hicaz Atabeyliği: bugünkü Suudi Arabistan sınırlarındaki Mekke ve Medine şehirlerini kapsamaktaydı.

5. Azerbaycan Atabeyliği: Azerbaycan coğrafyasını kapsayan atabeylik, Gence şehrinde merkezi bulunuyordu.

6. Anadolu Atabeyliği: Konya'da merkezi olan atabeylik, Anadolu coğrafyasını kapsamaktaydı.

Büyük Selçuklu Atabeylikleri, zaman zaman imparatorluğun merkezi otoritesinden bağımsız hareket edebilmelerine rağmen, genellikle Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun hükümdarları tarafından kontrol altında tutulmaktaydı. Atabeyler, imparatorun ölümü veya güç kaybettiği dönemlerde bağımsızlıklarını ilan etme eğilimindeydiler. Ancak, Atabeylikler, Moğol İstilası sonrası ortadan kalmıştır.